Polska bez e-papierosów: organizacje na rzecz zmiany prawa w Polsce
30 maja obchodziliśmy Światowy Dzień bez Papierosa – to ważny moment, który przypomniał o skali problemu nikotynowego uzależnienia. Organizacje społeczne apelują, by nie poprzestawać na symbolicznych gestach. Domagają się natychmiastowego wprowadzenia zakazu sprzedaży jednorazowych e-papierosów w Polsce.
„To nie są produkty pomagające rzucić palenie. To kolorowe, uzależniające gadżety, które trafiają do dzieci, a potem do śmietników, rzek i lasów” – podkreślają sygnatariusze kampanii Polska bez e-papierosów.
Jednorazówki: uzależnienie i toksyczny śmieć w jednym
Co piąty nastolatek w Polsce korzysta z e-papierosów. Większość z nich to urządzenia jednorazowe: tanie, owocowe, łatwe do ukrycia. Zawierają nikotynę, plastik, elektronikę i baterię litowo-jonową – ale nikt nie wie, ile ich trafia do środowiska ani kto ponosi koszt ich utylizacji.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przyznało w marcu 2025 r., że nie prowadzi żadnych badań nad wpływem tych odpadów na środowisko ani nie planuje zmian w przepisach. Tymczasem inne kraje już działają: Wielka Brytania, Francja, Australia i Nowa Zelandia wprowadzają lub wdrożyły zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów.
„Nie chcemy kolejnych ostrzeżeń. Chcemy zakazu. W Polsce nie ma systemu zbiórki, nie ma kontroli jakości, nie ma nawet rejestru importerów tych produktów. Mamy za to uzależnione dzieci i nikotynowe odpady w trawie pod szkołą.”
– Joanna Kądziołka, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste
„To nie są produkty dla dorosłych palaczy, tylko pułapki dla dzieci. Widzimy to jako rodzice i nie zamierzamy tego dłużej tolerować.”
– Magda Zając, Rodzice dla Klimatu
„Z punktu widzenia systemu odpadowego jednorazowe e-papierosy to koszmar: nie da się ich rozłożyć, nie powinno się ich spalać i , nie da się ich selektywnie zebrać. Trafiają wszędzie, tylko nie tam, gdzie powinny.”
– Sławomir Pacek, Związek Pracodawców Gospodarki Odpadami – Polski Recykling
„Jako Instytut Zdrowia i Demokracji mówimy jasno: to nie są 'produkty przejściowe’ – to pułapki uzależnienia zaprojektowane z myślą o dzieciach. Polska powinna zrobić to, co zrobili już inni – zakazać jednorazówek w imię zdrowia publicznego i odpowiedzialności państwa.”
– Grzegorz Ziemniak, Instytut Zdrowia i Demokracji (IZID)
Temat jednorazowych e-papierosów pojawił się ostatnio na forum Sejmu – zarówno podczas wspólnego posiedzenia Komisji Zdrowia i Komisji Ochrony Środowiska, jak i obrad Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Uzależnieniom. Posłowie oraz eksperci potwierdzili brak systemu recyklingu i skutecznych działań kontrolnych, a przedstawiciele rządu zapowiedzieli prace nad zakazem sprzedaży jednorazówek. Krajowa Administracja Skarbowa już dziś wykazuje, że ponad 90% sprawdzanych produktów przekracza normy. Organizacje społeczne apelują: to moment, by przejść od deklaracji do decyzji.
Główne postulaty kampanii:
- Całkowity zakaz sprzedaży i obrotu jednorazowymi e-papierosami w Polsce.
- Włączenie ich do katalogu odpadów jako osobnej kategorii.
- Egzekwowanie odpowiedzialności producentów i importerów.
- Kampania edukacyjna dla rodziców, nauczycieli i młodzieży.
KONTAKT DLA MEDIÓW
e-mail: kontakt@polskabezepapierosow.org